Δημήτρης Χατζής "Σαμπεθάι Καμπιλής"

Δημήτρης Χατζής, Σαμπεθάι Καμπιλής,

Ένας αναστοχασμός ...σκέψεις και προβληματισμοί

 

Ο Σαμπεθάι Καμπιλής, είναι ο δογματικός ηγέτης που κρατά συσπειρωμένη την εβραϊκή κοινότητα των Ιωαννίνων, πιστή στις θρησκευτικές και φυλετικές παραδόσεις της, κλειστή και απομονωμένη από τους Χριστιανούς – Ρωμιούς της πόλης. Δεμένη στη θέληση του Καμπιλή, που θεωρεί «ρωγμή» κάθε ανατρεπτική ιδέα και προσπαθεί να την κλείσει, η κοινότητα παραμένει αδιάσπαστη απέναντι σε κάθε ξένη επιρροή και διατηρεί την ιδεολογική και πολιτιστική ταυτότητά της. Έτσι, προσκολλημένη στο φανατισμό του Καμπιλή που εξιδανικεύει τις εβραϊκές αντιλήψεις και απορρίπτει κάθε αλλαγή, παρασύρεται ολόκληρη στον αφανισμό, με αποκλειστική ευθύνη του καθοδηγητή της. Κατευθυνόμενη επιδέξια από τον Καμπιλή, που κατά τη γνώμη του εκπροσωπεί τα συμφέροντά της, καταστρέφεται ολοκληρωτικά όταν αρνείται να διαφοροποιηθεί από το εβραϊκό παρελθόν της.

Οι συνέπειες της προσήλωσης του Καμπιλή στην εβραϊκή παράδοση στάθηκαν ολέθριες για την επιβίωση της κοινότητάς του. Μολονότι επεδίωκε πάντα την προστασία της από κάθε είδους εξωτερική επίθεση, στην περίπτωση των Ναζί την παρέσυρε στον ομαδικό αφανισμό. Το δικό του σκήπτρο εξουσίας, το χρήμα, που πάντα κρατούσε ενωμένους τους Εβραίους, δεν κατάφερε να τους σώσει από τους Γερμανούς. Η ενότητα που πάντα φρόντιζε να έχουν, αυτή τη φορά λειτούργησε αρνητικά και σήμανε το τέλος ολόκληρης της κοινότητας. Αυτός που πρόλαβε την εισβολή των μαρξιστικών ιδεών, που προστάτευε τους Εβραίους από καθετί νέο, τελικά συνέβαλε στη μαζική εξολόθρευσή τους.

Γίνεται έτσι διπλά τραγικό πρόσωπο γιατί ενώ έχει ήδη αναγκαστεί να καταστρέψει τον αγαπημένο του Γιοσέφ Ελιγιά, μαθητή και άξιο συνεχιστή του στην ηγεσία της κοινότητας, συνειδητοποιεί πως όλοι οι Εβραίοι των Ιωαννίνων αφανίζονται ανυπεράσπιστοι προσκολλημένοι στη δική του πίστη, μια πίστη που έχει αρχίσει να ραγίζει. Έχοντας δέσει ως το τέλος τη μοίρα του με τη μοίρα της κοινότητάς του, γίνεται θύτης και ταυτόχρονα θύμα.

Αν είχε δεχτεί το άνοιγμα της εβραϊκής κοινότητας προς τους χριστιανούς της πόλης, αν μπροστά στη Γερμανική απειλή τους προέτρεπε να αναμειχθούν με τους Έλληνες και να προσπαθήσουν να διαφύγουν, τότε θα είχε αποτραπεί ο αφανισμός τεσσάρων χιλιάδων ανθρώπων και θα είχαν σωθεί, αν όχι όλοι, τουλάχιστον οι περισσότεροι.  Αν είχε ξεφύγει ο ίδιος από τον απάνθρωπο δογματισμό και είχε επιτρέψει το ίδιο και στους υπόλοιπους Εβραίους, δε θα είχαν γίνει εύκολη λεία στα χέρια των Γερμανών.

ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ:  Όταν ακούστηκαν οι Γερμανοί και κατέβαιναν στην Ελλάδα, άρχισε στη μικρή κοινότητα των Εβραίων μια μεγάλη κινητικότητα. Ο Σαμπεθάι Καμπιλής του προέτρεπε να σκορπίσουν και να κρυφτούν μέσα στους Ρωμιούς.  Να φύγουν, να μην τους προφτάσουν. Οι νέοι πήγανε στο βουνό που τους φώναζαν οι εαμίτες και οι γέροι κρύφτηκαν μες τους Ρωμιούς και γλυτώσαν. Η μικρή πόλη προστάτεψε τους Εβραίους της και με πιασμένη την ανάσα περίμενε να δει τους Γερμανούς να φεύγουν άπρακτοι. Ο Σαμπεθάι Καμπιλής, κατάφερε να σώσει τους Εβραίους από τα χέρια τους. Η ανθρώπινη ζωή στάθηκε πάνω από την εβραϊκή παράδοση.
                                                                                  Σταυρουλάκη Μαρία  Β3